شیوه ذکر مراجع در پایان‌نامه و گزارش پروژه

اولین فرض در مورد تمامی منابع و مراجع یک تحقیق این است که هر خواننده‌ای بتواند در یک کتابخانه ایده‌آل، به راحتی و به سرعت با توجه به مشخصات ذکر شده، به آنها دسترسی یابد.

از این رو، نگارنده باید تمامی مراجع را که در متن از آنها استفاده شده است، در فهرست مراجع ذکر کند. روش‌ها و استانداردهای گوناگونی برای این کار وضع شده است. در اینجا فقط یک روش برای «ارجاع به منابع در متن» و یک روش نیز برای «ارائه مشخصات منابع در فهرست منابع» معرفی می‌شود. تک‌تک مراجع باید دقیقا با رعایت این شیوه معرفی و ذکر شوند.

ضمنا نرم‌افزار EndNote که به عنوان یک افزونه به نرم‌افزار Word اضافه می‌شود، برای مدیریت مراجع قابل استفاده می‌باشد.

ارجاع به منابع در متن

در متن پروژه یا پایان‌نامه، در موارد زیر باید به منبع ارجاع داده شود:

• در متن و بلافاصله بعد از اشاره به نام مولف و یا در پایان جمله به منبع اشاره شود؛

• در انتهای پاراگراف به منبع اشاره گردد؛

• در پایان عنوان شکل‌ها، جدول‌ها و نمودارهایی که عینا از مرجعی اخذ شده باشد؛

• در صورتی که متنی بدون تغییر از منبعی نقل شود، باید داخل علامت نقل قول ” “ قرار داده شود.

برای اشاره به مرجع در متن روش «نام نویسنده و سال» که نسبت به روش‌های دیگر ساده‌تر است و در نگارش پایان‌نامه معمول‌تر است استفاده شود. قالب این کار چنین است:

• یک نویسنده: (نام‌خانوادگی نویسنده، تاریخ شمسی به سال)

• دو نویسنده: (نام‌خانوادگی نویسنده اول و نام خانوادگی نویسنده دوم، تاریخ شمسی به سال)

• بیش از دو نویسنده: (نام‌خانوادگی نویسنده اول و همکاران، تاریخ شمسی به سال)

مثلا:

• یک نویسنده: (داودی، 1386)

• دو نویسنده: (قاسم‌زاده و داودی، 1383)

• بیش از دو نویسنده: (رنجبر و همکاران، 1390)

نام‌خانوادگی نویسنده مقابه غیر فارسی‌زبان به همان صورت حروف Western با تاریخ میلادی درج شود. شیوه ذکر مشابه فارسی است. مثلا:

• (Davoudi et al. 2008)

ارائه مشخصات منابع در فهرست منابع

با توجه به روشی که برای ارجاع به منابع در متن معرفی شد، فهرست منابع باید برحسب نام‌خانوادگی نویسنده اول به صورت الفبایی مرتب شود؛ و نخست منابع فارسی و سپس منابع غیرفارسی معرفی شود.

در اینجا روش استاندار «هاروارد» برای ارائه مشخصات منابع بیان می‌شود.

مشخصات کتاب در چاپ اول: نام خانوادگی نویسنده اول، حرف اول نام. (تاریخ بر حسب سال) نام کتاب با حروف خوابیده یا Italic نوشته شود، ناشر، شهر، کشور.

در صورتی که نویسنده بیش از یک نفر باشد، نام سایر نویسندگاه به دنبال نام نویسنده اول می‌آید؛ مثلا:

نام خانوادگی نویسنده اول، حرف اول نام. و نام خانوادگی نویسنده دوم، حرف اول نام.  (تاریخ بر حسب سال) نام کتاب با حروف خوابیده یا Italic نوشته شود، ناشر، شهر، کشور.

نام خانوادگی نویسنده اول، حرف اول نام.، نام خانوادگی نویسنده دوم، حرف اول نام.،... و  نام خانوادگی نویسنده آخر، حرف اول نام. (تاریخ بر حسب سال) نام کتاب با حروف خوابیده یا Italic نوشته شود، ناشر، شهر، کشور.

مشخصات کتاب در چاپ‌های بعدی: نام خانوادگی نویسنده اول، حرف اول نام. (تاریخ بر حسب سال) نام کتاب با حروف خوابیده یا Italic نوشته شود، شماره چاپ، ناشر، شهر، کشور.

در صورتی که نویسنده بیش از یک نفر باشد، شیوه نوشتن نام نویسندگان شبیه حالت فوق است.

مشخصات مقاله در مجلات و ژورنال‌ها: نام خانوادگی نویسنده اول، حرف اول نام. (تاریخ بر حسب سال) ”عنوان مقاله“،  نام مجله با حروف خوابیده یا Italic نوشته شود، سال انتشار (شماره)، صفحات.

در صورتی که نویسنده بیش از یک نفر باشد، شیوه نوشتن نام نویسندگان شبیه کتاب است.

مشخصات مقاله در کنفرانس‌ها: نام خانوادگی نویسنده اول، حرف اول نام. (تاریخ بر حسب سال) ”عنوان مقاله“،  نام کنفرانس، تاریخ برگزاری کنفرانس، شهر، کشور.

در صورتی که نویسنده بیش از یک نفر باشد، شیوه نوشتن نام نویسندگان شبیه کتاب است.

مشخصات پایان‌نامه: نام خانوادگی نویسنده، حرف اول نام. (تاریخ بر حسب سال) ”عنوان پایان‌نامه“، نوع پروژه، پایان‌نامه یا رساله ، نام دانشکده، نام دانشگاه، شهر، کشور.

مشخصات مراجع غیرفارسی: برای مراجع (کتاب،مقاله و پایان‌نامه) غیرفارسی، دقیقا همان روش فارسی اعمال می‌شود، با این تفاوت که با حروف Western و از چپ به راست نوشته می‌شود.

مشخصات منابع اینترنتی: معمولا، به دلیل عدم نظارت، به منابع اینترنتی با دیده شک و تردید نگریسته می‌شود و بهتر است تا جایی که امکان دارد، از آنها استفاده نشود. اما در صورت اجبار به استفاده، مراجع اینترنتی باید با ذکر آدرس کامل URL و تاریخ دقیق رویت صفحه ذکر شود. دلیل ذکر تاریخ این است که بسیاری از صفحات اینترنتی ممکن است مورد ویرایش قرارگیرند و محتویاتشان با گذشت زمان تغییر کند.

مثال:

مثال مرجع فارسی:

نوربخش، س. (1373) پمپ و پمپاژ، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، ایران.

گورینگ، سی. ای. مترجمین: رنجبر، ا.، قاسم زاده، ح. و داودی، ش. (1390) توان موتور و تراکتور، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

داودی، ش. (1381) ،اهمیت و وظایف روغن موتور (قسمت اول)، مجله سایپا یدک، سال اول، شماره ۱، صفحه ۲۶.

مثال مرجع غیر فارسی:

Beer, D., Mc Murray, D. (1997) A Guide to Writing As An Engineer, John Wiley & Sons, Inc., NewYork, USA.

Davoudi, S., Alimardani, R., Keyhani, A., Atarnejad, R. (2008) A Two Dimensional Finite Element Analysis of a Plane Tillage Tool in Soil Using a Non-linear Elasto-Plastic Model. American-Eurasian J. Environ. Sci., 3 (3): 498-505.

مثال مرجع اینترنتی:

www.popularhotrodding.com/enginemasters/articles/
em_cylinder_head_honing/torque_plate.html

دیده شده در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۸۶